Yüksek Lisans ve Doktora yapmaya karar verdiğinizde bilmeniz gereken ve üzerinde düşünmeniz gereken birkaç başlık var. Bu başlıkları şu şekilde sıralayabiliriz;
1-Yabancı Dil
Lisansüstü eğitim görmek isteyen birisi için belirli bir seviyede ingilizceyi bilmek ve ingilizce kaynaklardaki akademik dile hakim olmak oldukça önemli. Çünkü tez yazımında yalnızca türkçe kaynaklar değil aynı zamanda yabancı kaynakların kullanılması da gereklidir. Hatta yapılan tez çalışmalarını incelerseniz referansların çoğunu yabancı kaynaklar oluşturmakta.
Eğer yabancı dil hiç bilmeden sürece başlarsanız epey zorlanırsınız. Ne de olsa lisansüstü eğitime başlamada ''yabancı dil gerekmiyor'' diyerek ingilizceden kaçmak oldukça yanlıştır. Doktora sürecinde belirli bir ingilizce puanına sahip olmanız gerekir. (Her üniversitenin puanları değişkenlik gösterebildiği için net bir puan aralığı belirtmemekte fayda var.)
2-ALES, YDS..
Lisansüstü öğrenime başlamadan önce girilmesi gereken sınavlar ALES ve YDS'dir. Bu sınavların geçerlilik süresi 5 yıldır. Bu nedenle aldığınız puanların geçerlik süresinin dolmasından ötürü doktora için yeniden girmeniz gerekebilir.
Bu süreçte yabancı dilinizi yüksek lisans süreci içerisinde geliştirmeye çaba göstermelisiniz. Aynı zamanda yüksek lisans öğreniminiz sürecinde akademik kadro ilanları için de ALES ve YDS puanlarına ihtiyaç duyacaksınız. Bu nedenle yüksek tutulmasında fayda var.
3-Danışman Seçimi
En önemli konuyu oluşturan kısım kesinlikle danışman seçimidir. Bu aşamada yüksek lisans süreniz içerisinde ders aldığınız tüm hocalarınızı iyi tanıyın ve hangi alanda yayınlar yaptığını önemle irdeleyiniz. Bununla beraber çalışmak istediğiniz danışman hocanızın çalışmak istediğiniz alanla ilgili SSCI yayınlara sahip olması sizi bir adım ileriye götürme de yardımcı olacaktır.
Tez yazma süreci oldukça sancılı ve zor bir dönem olduğu için tek başınıza üstesinden gelmeniz oldukça zordur. Bu nedenle uyumlu çalışabileceğiniz ve sizi daima bir adım ileriye götürecek bakış açılarına sahip bir danışman seçimi yapmanız gerekmektedir.
4-Yurt Dışı Deneyimi Kazanmak
Lisansüstü eğitimi için yurt dışına çeşitli burslarla gitmek ve deneyim kazanmak.
Çalışma yaptığınız alanın uluslararası mecralarda duayeni olan hocalarla birebir tanışmak ve görüşmek geniş bir bakış açısı kazanmanıza neden olacaktır. Aynı zamanda network'ünüzün gelişmesine katkı sağlayacak ve CV'nizi güçlendirmenize katkıda bulunacaktır.
Yurt dışında kongre sunumlarda sözlü ya da poster sunumları gerçekleştirmeniz özgüveninizin ve çalışma motivasyonunuzun artmasına neden olur.
5-Hayat sadece yüksek lisans ve doktoradan ibaret değil
Gerektiğinde dinlenmek, durmak değil yola daha dirençli çıkmaya yardımcı olur. Bu nedenle gireceğiniz bu zorlu süreçte ara ara molalar vermek, arkadaşlarınızla ya da özel hayatınızla ilgilenmek mental sağlığınız açısından gereklidir.
Dersleriniz ya da tez sürecinizde kendinize zaman ayırmak ve tek hayatınızın lisansüstü eğitimden ibaret olmadığını hatırlamanızda fayda var.
6-Doğru planlamalar yapmak
Yüksek lisans ve doktora sürecine girildiği andan itibaren doğru adımlar ve planlamalarla ilerlemek, ileride zihninizde oluşacak karmaşıklıkların önüne geçmenizi sağlar.
Bu nedenle günlük, haftalık ve aylık planlamalar sağlıklı bir yol izlemenize yardımcı olur. Mevcut durumunuzu ve ileriye dönüt planlarınızı net bir şekilde görmenize fayda sağlar.
7-Akademik kadro savaşları
Ne yazıkki her yüksek lisans yapan ya da doktorayı tamamlayan akademisyen adayları kadro bulamıyor. Sürecin en zorlayıcı kısmını oluşturan bu süreçte yıpranmalar yaşabilirsiniz.
Ancak bu noktada yüksek lisans ya da doktoraya neden başladığınızı hatırlamalısınız. Herşeyden önce alanınızda bilim insanı olmanız, alana katkı sağlamanız motivasyonunuzu tutmanıza yardımcı olacaktır.
Önemli olan sevdiğiniz işi yapmak ve bu yolda durmadan molalar eşliğinde ilerlemektir.
